Εργάτρια η «Καθαρίστρια»
Με την γέννησή της και για τρεις περίπου μέρες, φροντίζει αποκλειστικά την καθαριότητα των κελιών. Αν το κελί δεν είναι σε άψογη κατάσταση, δεν θα χρησιμοποιηθεί για αποθήκευση τροφής, και η Βασίλισσα που πάντα επιθεωρεί, δεν θα γεννήσει σε αυτό.
Η καθαριότητα συνεχίζει παράλληλα με άλλες εργασίες ως και μετά την δεύτερη εβδομάδα της ζωής της, και περιλαμβάνει την απομάκρυνση νεκρού γόνου ή μελισσών για την αποφυγή μολύνσεων στην κυψέλη, και την απολύμανση / σφράγιση με πρόπολη.
Εργάτρια η «Τροφός»
Φροντίδα Γόνου: Η εργάτρια τροφός γίνεται η νταντά του γόνου την 4η-5η και ως την 11η-12η μέρα της ζωής της, φροντίζοντας και ταΐζοντας τις προνύμφες συνεχώς. Μια προνύμφη, ελέγχεται από της ενήλικες αδερφές της πάνω από χίλιες φορές καθημερινά.
Βασιλική Αυλή: Από την 7η ως και την 12η μέρα της ζωής τους, ορισμένες νεαρές εργάτριες γίνονται ακόλουθοι της Βασίλισσας, την οποία ταΐζουν βασιλικό πολτό, την καθαρίζουν και φροντίζουν για τις ανάγκες της. Επίσης βοηθούν στην εξάπλωση των βασιλικών φερομονών στην κυψέλη.
Εργάτρια η «Αρχιτέκτων & Μαραγκός»
Κατασκευή Κηρήθρας Μετά την 12η - 14η μέρα τις ζωής τους, ωριμάζουν οι αδένες που παράγουν κερί, το οποίο χρησιμοποιούν για την κατασκευή και το σφράγισμα των κελιών. Οι εργασίες κατασκευής που πραγματοποιούνται από τις μέλισσες μέσα στην κυψέλη χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Η κατασκευή των κελιών για την εκτροφή του γόνου κατασκευάζονται από μια ομάδα εργατριών
Ενώ οι τελευταίες επισκευές, οι τροποποιήσεις και το σφράγισμα των κελιών αποτελούν ατομικές δραστηριότητες.
Εργάτρια η «Αποθηκάριος»
Περίπου στην 12η μέρα της ζωής τους, οι εργάτριες εντάσσονται στον πληθυσμό που αναλαμβάνει την παραλαβή τροφής, νέκταρ και γύρης από της μεγαλύτερες εργάτριες που επιστρέφουν από έξω, την μετατροπή του νέκταρ σε μέλι, και την αποθήκευσή των τροφών σε κελιά.
Εργάτρια η «Συλλέκτρια»
Από την 21η μέρα και για την υπόλοιπη ζωή της η εργάτρια βγαίνει από την κυψέλη προς αναζήτηση τροφής. Συλλέγει γύρη, νέκταρ και μελιτώματα, αλλά και πρόπολη, και τα φέρνει πίσω.
Η εργάτρια είναι η μέλισσα με την μακρύτερη προβοσκίδα, ένα πολύπλοκο όργανο που συνεργεί με την γλωσσά, και τις χειλικές προσακτρίδες του εντόμου για την συλλογή νέκταρ και γύρης. Συγκεντρώνει την γύρη στο “καλάθι” που έχει στην κνήμη των πίσω άκρων της.
Μπορεί να πετάξει με μέσο όρο ταχύτητας τα 25χλμ/ώρα, αλλά φυσικά η ταχύτητά της μειώνεται όταν γυρίζει φορτωμένη με γύρη ή νέκταρ στην κυψέλη. Γιαυτό τον λόγο οι μελισσοκόμοι αποφεύγουν επιθεωρήσεις στις κυψέλες όταν ο άνεμος είναι ισχυρότερος από την ταχύτητα πτήσης της εργάτριας, ώστε να μην τις παρασύρει.
Ανιχνευτές: Η εργάτρια συλλέκτης που θα εντοπίσει μια πηγή τροφής, επιστρέφει στην κυψέλη και ενημερώνει τις αδελφές της, οδηγώντας τες στην πηγή. Ανιχνευτές αποστέλλονται και από το σμάρι με μέλισσες που έχουν σμηνουργίσει (εγκαταλείψει την κυψέλη) προς αναζήτηση κατάληλου χώρου για την μόνιμη εγκατάσταση του σμήνους.
Πτητική Ικανότητα: Αν και η εργάτρια μπορεί να απομακρυνθεί ως και 6 χιλιόμετρα από την κυψέλη σε αναζήτηση τροφής, θα προτιμήσει πάντα την κοντινότερη ανθοφορία. Για να είναι αποδοτική η εργασία της και να μην εξαντλείται καλό είναι να υπάρχει ανθοφορία πλησιέστερα των 2-3 χιλιομέτρων από τις κυψέλες. Αν θέλουμε να αποφύγουμε περιοχές όπου η ρύπανση μπορεί να επηρεάσει την υγεία των μελισσών και την ποιότητα του μελιού, καλό είναι η εγκατάσταση του μελισσοκομείου να βρίσκεται τουλάχιστον 5 χλμ μακριά.
Εργάτρια η «Φρουρός»
Το τελευταίο πόστο της εργάτριας πριν αφήσει την κυψέλη προς αναζήτηση τροφής, και από την 18η ως την 21η μέρα της ζωής της, είναι η φρούρησή της. Οι φρουρά ελέγχει όποιον εισέρχεται στην κυψέλη για γνώριμες μυρουδιές. Αν εντοπίσουν εισβολείς όπως σφήκες, άλλα έντομα ή ακόμη και ξένες μέλισσες, τους επιτίθενται και τους απωθούν.
Εργάτρια η «Αερίστρια»
Αερισμός: Γύρω στην 12η επίσης ημέρα αρχίζουν να συμμετέχουν ενεργά στον έλεγχο της θερμοκρασίας και της υγρασίας. Με την κίνηση των φτερών τους φροντίζουν για την ροή του αέρα μέσα στην κυψέλη. Ο αερισμός βοηθάει και στην απομάκρυνση ακόμη περισσότερης υγρασίας από το μέλι πριν αυτό σφραγιστεί.
Υδροδότηση: Πολύ σημαντικός επίσης είναι ο ρόλος των νεροκουβαλητών, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου φέρνουν νερό και το αποθέτουν στα φτερά των αδερφών τους που φροντίζουν τον αερισμό της κυψέλης, βοηθώντας να ελεγχθεί καλύτερα η θερμοκρασία.